 |
|
Barbara Ewa Wysmułek
(1931-2023)
|
Polonistka, pedagog, bibliotekarka, działaczka turystyczna i krajoznawcza, przewodniczka turystyczna PTTK po Puszczy Białowieskiej. Była niekwestionowaną liderką białowieskiego przewodnictwa turystycznego w latach 60. i 70. XX wieku. Cechowała ją zdolność pięknego opowiadania oraz wielka kultura osobista.
Urodziła się 8 lipca 1931 roku w Warszawie w rodzinie Feliksa i Antoniny (z domu Wirkus) Arominiaków. Ukończyła studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Warszawie (1953) oraz filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim (1957). Na przełomie lat 1956-1957 przebywała w Bieszczadach, razem ze swoją sympatią Jackiem Wysmułkiem, który pracował jako leśniczy w Nadleśnictwie Wetlina. Pobrali się w kwietniu 1957 roku w Warszawie. Ewa pracowała w placówkach oświatowych w Gostyninie i Pruszkowie.
Do Białowieży przyjechała w lipcu 1960 roku razem z mężem, który został zatrudniony na stanowisku leśniczego w Białowieskim Parku Narodowym. Otrzymała etat nauczycielki języka polskiego i propedeutyki filozofii w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie-Skłodowskiej w Hajnówce, w którym pracowała do 1964 roku. Następnie objęła stanowisko kierownika biblioteki naukowej Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży. Pracowała na nim do czasu przejścia na emeryturę, tj. do końca listopada 1988 roku.
Aktywnie działała w PTTK, którego członkiem została w lipcu 1952 roku. Przewodniczką po Puszczy Białowieskiej była od 1962 roku. Razem z mężem należała do grona najaktywniejszych przewodników. Oboje założyli bibliotekę Koła Przewodników PTTK, wyznaczyli dwa szlaki turystyczne. Ewa napisała kilka legend o uroczyskach puszczańskich; opowiadała je turystom przy ognisku. Opracowała również krótkie historie królów polskich i książąt litewskich polujących w ostępach Puszczy Białowieskiej, które zostały umieszczone na tabliczkach na Szlaku Dębów Królewskich i Wielkich Książąt Litewskich w uroczysku Stara Białowieża. Popularyzowała również Puszczę Białowieską organizując dla turystów prelekcje z przeźroczami.
W latach 1974-1976 kierowała Kołem Przewodników PTTK. Była wykładowcą i egzaminatorem na kursach przewodnickich. Prowadziła Kronikę Koła (obecnie jest ona przechowywana w bibliotece Białowieskiego Parku Narodowego). W 1986 roku napisała słowa do przewodnickiego Hymnu Białowieży. Działała też w Towarzystwie Przyjaciół Białowieży; w 1976 roku została wybrana zastępcą przewodniczącego tej organizacji.
Wysmułkowie mieszkali w Domu Szoferów na terenie Parku Pałacowego. Po śmierci męża w 1983 roku Ewa przeniosła się do Domu Marszałkowskiego. W 1994 roku wydała książkę pt. „Klejnot przyrody – Puszcza Białowieska”, która ma także wersje angielską i niemiecką.
W 1999 roku wyjechała z Białowieży do Warszawy. Od 2006 roku przebywała w Domu Seniora Polskiej Akademii Nauk w Konstancinie-Jeziorna.
Zmarła 30 grudnia 2023 roku w Konstancinie-Jeziornie. Pochowana 9 stycznia 2024 roku na cmentarzu parafialnym w Skolimowie. (Oprac. Piotr Bajko)
