Gabriel Paszko (1902-1984)

 Strażnik w Białowieskim Parku Narodowym, przewodnik turystyczny PTTK po Puszczy Białowieskiej.

Urodził się 25 marca 1902 roku w nieistniejącym już przysiółku Białowieży o nazwie Kropiwnik, położonym tuż za Zastawą. Jego ojciec Grzegorz był robotnikiem, matka Maria z domu Pankowska gospodynią domową.

Gabriel w latach 1910-1914 uczęszczał do rosyjskiej szkoły ludowej dla chłopców w Białowieży, która funkcjonowała na rogu obecnych ulic: Zastawa i Pałacowa. Ukończył 3 klasy, po czym zajmował się pasaniem krów. W sierpniu 1915 roku, w ramach zorganizowanej przez władze carskie przymusowej ewakuacji ludności, rodzina Paszków została wywieziona w głąb Rosji. Do Białowieży wróciła w 1922 roku. Gabriel podjął pracę w lesie. W latach 1926-1927 odbywał służbę wojskową w 10 Dywizjonie Samochodowym Wojska Polskiego w Kielcach.

Po powrocie z wojska, z początkiem marca 1927 roku zatrudnił się w Tartaku Państwowym w Grudkach k. Białowieży, w którym pracował jako trakowy do początku września 1939 roku.

W dniu 25 maja 1930 roku wstąpił w związek małżeński z Zofią Bajko. W 1934 roku urodziła się im córka Tamara (zamężna Kupień).

W momencie wybuchu II wojny światowej Gabriel został powołany do wojska, w którym przebywał do 7 października 1939 roku. Po powrocie do domu, w okresie od początku listopada 1939 roku do 19 czerwca 1941 roku, pracował na kolei jako konduktor.

W lipcu 1941 roku został przez okupantów niemieckich wysiedlony z rodziną najpierw do Wysokiego Mazowieckiego, a następnie do Orli. Podobnie jak i innych mieszkańców, jego dom w Kropiwniku został rozebrany, a sam przysiółek przestał istnieć.

Do Białowieży powrócił we wrześniu 1945 roku. Z dniem 18 grudnia 1945 roku podjął pracę jako dozorca w Białowieskim Parku Narodowym. Od 10 marca 1947 roku pracował w charakterze dozorcy kontraktowego, a z początkiem 1951 roku został mianowany prowizorycznym strażnikiem w BPN. Od 1 października 1955 roku był zatrudniony na stanowisku strażnika BPN. Pracował na terenie Parku Pałacowego w Białowieży.

W pracy wykazywał dużą inicjatywę, był pracownikiem pracowitym, pilnym i obowiązkowym, posiadał zdolności organizacyjne. Na emeryturę odszedł z końcem marca 1967 roku.

Należał do grona najbardziej aktywnych przewodników PTTK po Puszczy Białowieskiej. Uprawnienia przewodnickie otrzymał w 1965 roku.

W 1977 roku został jednym z bohaterów reportażu pt. „Zew puszczy” Zofii Tarnowskiej, zamieszczonym w numerze 92 z 23-24 kwietnia 1977 roku „Dziennika Popularnego”.

Gabriel Paszko zmarł 25 marca 1984 roku w wieku 82 lat. Został pochowany na cmentarzu w Białowieży. Żona Zofia zmarła 12 maja 1997 roku w wieku 92 lat, spoczęła obok męża.

(Oprac. Piotr Bajko)

Galeria