Wycieczka pod "Dębem Bartny" I poł. lat 70-tych XXw.
obwód pnia na wys. 130cm (2007r.)	610cm
wysokość drzewa	41m
wysokość kolumny pnia do pierwszej gałęzi	16-17m
wykiełkował	XVIw
zamarł	pocz.XXIw.

Obok “Dębu Jagiełły” i „Cara-Dębu” najsłynniejszy białowieski dąb szypułkowy o pięknym kolumnowym pniu i stosunkowo mało rozłożystej koronie(wysokość strzały pnia do pierwszej gałęzi - 16-17m, wysokość dębu - 40-41m, obwód pnia na wys. piersi - 610 cm(2007r.)).

      Byłem przy nim po raz pierwszy w 1984 roku, kiedy to wraz z rodzicami zwiedzałem Białowieski Park Narodowy. Już wtedy interesowałem się dębami z Puszczy Białowieskiej. Potem dopiero w 1995 po raz kolejny wraz z kolegą stanąłem pod "Bartny". Następna wizyta to dopiero roku 2007. Drzewo już wtedy było martwe. Ta ponad 10-letnia przerwa nie pozwoliła mi na dokładne prześledzenia procesu zamierania tego drzewa.

    Nazwa dębu pochodzi od barci , która istniała w tym dębie u podstawy korony. Jednak  obecnie ślad po barci jest już  trudny do dostrzeżenia, gdyż barcie nad dębach z racji dużego przyrostu tego gatunku szybko zarastają. Podobno w barci tego dębu w XIX wieku hodował pszczoły słynny bartnik białowieski – Paweł Buszko.   

W książce, napisanej w latach 30-tych XX w., "Ślady dawnego bartnictwa na terenie Białowieskiego Parku Narodowego" prof.J.Karpińskiego "Dąb Bartny" jest opisany w sposób następujący:"Dąb: pierśnica 168cm, wys.37m. wierzchołek nieobcięty. Drzewo żyjące, całe. Barć na wysokości 12 m, wykończona. Ciosno niewidoczne. Otwór bartny od północnego zachodu. Drzewo proste. Górny "klucz " w dobrym stanie, dolnego brak. Hwozdownia w dobrym stanie. Okuty dwoma kowalskimi ćwiekami śniot spadł z drzewa i został zabrany  przez niewiadomego turystę. Płaszki brak..."

Drzewo stoi na terenie Białowieskiego Parku Narodowego przy głównej trasie turystycznej. Uschło między 2001 a 2003 rokiem. Powoli pień i konary tracą korę, ale nadal - choć martwy - „Dab Bartny”  przykuwa uwagę zwiedzających Park Narodowy.

     Według mnie największy atutem tego dębu jest jego piękna kolumna pnia, a szczególnie jej osadzenie w ziemi. Drzewo było opisywane w wielu wydawnictwach: podawany obwód pnia to 585cm, wys.41-41m (lata 60-te i 70-te). W swojej książce „Zielone grądy i czarne bory Białowieży” prof. Janusz Faliński zalicza je do dębów, które późno wypuszczają liście na wiosnę.( oprac. Tomasz Niechoda, zuberek1969@wp.pl) 

ARTYKUŁY:

"Pierwszy w dostojności między drzewami" cz.I Wojciech Adamowski ("Matecznik Białowieski" 1/2007)

"Pierwszy w dostojności między drzewami" cz.II Wojciech Adamowski ("Matecznik Białowieski" 1/2008)

LINKI:

Strona internetowa - "Dęby z Puszczy Białowieskiej"

Strona internetowa - "Drzewa Białowieskiego Parku Narodowego"

Galeria