Powierzchnia: 24,51ha

Rok utworzenia: 1962

Przedmiot ochrony: zachowanie w naturalnym stanie fragmentu Puszczy Białowieskiej ze zbiorowiskiem grądu miodownikowego. Rezerwat wytycza północno-wschodnią granicę występowania dębu bezszypułkowego, który osiągnął tu wiek ponad 100 lat. W tym miejscu jest jedynym miejscem jego występowania w Puszczy.

Rezerwaty Przyrody w Puszczy Białowieskiej

Warto zobaczyć: Rezerwat Lipiny - największa galeria (autor:Krzysztof Parzych)

Rezerwat leśny. Utworzony został na podstawie zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 12 grudnia 1961 roku (Monitor Polski, Nr 13 z 13 lutego 1962 r., poz. 54). Położony jest w zachodniej części Puszczy Białowieskiej (oddz. 272 D) na terenie Nadleśnictwa Hajnówka i gminy Dubiny. Obejmuje powierzchnię 24, 51 ha.

   Chroni fragment lasu mieszanego ze stanowiskiem dębu bezszypułkowego, jedynym na terenie Puszczy Białowieskiej, który występuje tutaj obok dębu szypułkowego. Dąb bezszypułkowy ma w Puszczy północno-wschodnią granicę zasięgu.

   Teren rezerwatu jest równy, z niewielkim pochyleniem w kierunku wschodnim. Wznosi się średnio 182 m n.p.m.

   Występują tutaj gleby brunatne wyługowane.

   W rezerwacie spotykamy tylko jeden typ zbiorowiska leśnego – las miodownikowo-grabowy (grąd miodownikowy). Drzewostan tworzą: świerk, dąb – szypułkowy i bezszypułkowy oraz grab. W domieszce występują: brzoza brodawkowata, sosna, osika i wierzba iwa. Sosna tutaj nie odnawia się i ustępuje z drzewostanu. Dużą ekspansywność natomiast przejawia grab, szczególnie w południowej części rezerwatu.

  Warstwę krzewów tworzą: świerk, dąb bezszypułkowy i szypułkowy, grab, jarzębina i leszczyna. W runie znajdujemy gatunki charakterystyczne dla lasów liściastych, jak: gajowiec żółty, prosownica rozpierzchła, turzyca palczasta, fiołek leśny, sałatnik leśny, możylinek trójnerwowy, groszek wiosenny. Z gatunków chronionych w rezerwacie spotykamy następujące gatunki: wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, naparstnica wielkokwiatowa, buławnik czerwony, gnieźnik leśny, widłaki – goździsty i jałowcowaty.

   W rezerwacie możemy również natrafić na okazy ciekawych gatunków grzybów, m.in. dzwonkówkę krotkotrzonową (wieruszka krótkotrzonowa) i żylaka wielobarwnego.

   W składzie zbiorowisk roślinnych rezerwatu w ciągu ostatnich trzydziestu lat zaobserwowano znaczne zmiany. Redukcji uległy gatunki ciepłolubne: turzyca pagórkowata, dzwonek brzoskwiniolistny, czyścica storzyszek, kokoryczka wonna oraz gatunki borowe: borówki – czarna i brusznica, siódmaczek leśny, gruszyczka jednostronna i mchy – rokietnik pospolity, gajnik lśniący.

    Na terenie rezerwatu prowadzone są badania naukowe. W 1968 roku prof. Maciej Giertych zainicjował tutaj doświadczenia proweniencyjne dębu beszypułkowego. W latach 1972-1975 dr Krzysztof Wołk prowadził badania mające na celu wykazanie związku występowania ptaków ze strukturą lasu mieszanego (zob. „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody” Nr 1/1983). W 1985 roku prof. Aleksander W. Sokołowski przeprowadził badania nad zmianami składu gatunkowego zbiorowisk leśnych rezerwatu (zob. „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody” Nr 2/1987).

  W 1977 roku Krzysztof Wołk odkrył występowanie w rezerwacie orzesznicy, stwierdzając tym samym występowanie w polskiej części Puszczy Białowieskiej nowego ssaka, który dotąd był podawany wyłącznie z części białoruskiej Puszczy (zob. „Przegląd Zoologiczny” Nr 3/1979).

   W maju 1976 roku wytyczony został nowy szlak turystyczny w zachodniej części Puszczy Białowieskiej, który przebiega m.in. przez rezerwat „Lipiny”. Szlak, nazwany „Szlakiem walk partyzanckich”, oznakowany jest kolorem czerwonym. Rezerwat „Lipiny” można oglądać także z kolejki wąskotorowej podczas przejazdu na trasie Hajnówka – Lipiny (4 km). (oprac. Piotr Bajko, zdjęcia: Janusz Korbel,  Krzysztof Parzych)

Galeria