XV Wystawa Grzybów w Białowieży (2009r.)

Pierwsza wystawa świeżych owocników grzybów Puszczy Białowieskiej została zorganizowana w Białowieży we wrześniu 1966 roku. Grzyby pokazywano w Domu Wycieczkowym PTTK. Okazją do przygotowania wystawy stała się wizyta w Białowieży uczestników odbywającego się w Warszawie IV Kongresu Europejskich Mikologów. Dzisiaj, poza dr. inż. Czesławem Okołowem, właściwie nikt już jej nie pamięta.

  Tradycję organizowania dorocznych wystaw grzybów Puszczy Białowieskiej zapoczątkowała dopiero wystawa zorganizowana w dniach 25-27 września 1993 roku, w holu Muzeum Przyrodniczo-Leśnego Białowieskiego Parku Narodowego. Wystawę przygotowano we współpracy z muzeum w białoruskiej części Puszczy i Technikum Leśnym w Białowieży. Pokazano na niej około 180 gatunków grzybów. Wystawę obejrzało blisko 1400 osób. Informacji o grzybach i wystawie udzielał nieżyjący już mikolog białoruski dr Paweł Michalewicz.

  Inicjatywę zorganizowania drugiej wystawy grzybów, podjął po dwóch latach Ośrodek Edukacji Przyrodniczej im. J. J. Karpińskiego Białowieskiego Parku Narodowego. Wystawa odbyła się w dniach 13-16 września 1996 roku w siedzibie Ośrodka. Pokazano na niej 180 gatunków. Uzupełnieniem ekspozycji były zdjęcia grzybów wykonane przez Grzegorza Okołowa. Przy okazji gromadzenia grzybów na wystawę wykryto nie wykazywany dotąd z Puszczy gatunek o nazwie innoporek dwuwarstwowy, rzadko spotykany w Polsce.

  Sukces drugiej wystawy zachęcił Ośrodek Edukacji Przyrodniczej BPN do włączenia jej do stałych imprez, organizowanych przez OEP. Trzecią wystawę grzybów zorganizowano w dniach 20-23 września 1997 roku. Pokazano na niej 151 gatunków jadalnych, niejadalnych i trujących. Wystawie towarzyszyła prezentacja zdjęć grzybów, wykonanych przez Grzegorza Okołowa. Odnotowano rekordową ilość zwiedzających – około 1500 osób.

   Czwarta wystawa odbyła się w dniach 19-21 września 1998 roku. Pokazano na niej około 200 gatunków. Podobnie, jak na drugiej i trzeciej wystawie, grzyby oznaczyła i wyjaśnień udzielała prof. Anna Bujakiewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wystawę zwiedziło ponad 1100 osób.

   Piąta wystawa miała miejsce w dniach 18-20 września 1999 roku. Eksponowano około 170 gatunków. Grzyby oznaczyła prof. Anna Bujakiewicz. Wśród zebranych okazów trafił się owocnik nie notowanego od blisko stu lat na terenie Polski gatunku o nazwie żyłkowiec różowawy. Zebrał go w dolinie rzeki Narewka Arkadiusz Błach. Potwierdzeniem występowania tego gatunku w Puszczy Białowieskiej było odnalezienie w oddziale 398 A - 11 owocników w dniu 16 września 2001 roku oraz 50 owocników w dniu 27 września 2003 roku.

   Szóstą wystawę zorganizowano w dniach 23-26 września 2000 roku. Pokazano na niej owocniki ponad 220 gatunków. Grzyby oznaczyły panie: prof. dr hab. Anna Bujakiewicz z Poznania i mgr Anna Miśkiewicz z Krakowa.

   Siódma wystawa odbyła się w dniach 15-18 września 2001 roku. Eksponowano blisko 250 gatunków. Przy okazji wystawy urządzono konkurs plastyczny dla dzieci, którego tematem były grzyby. Wystawę zwiedziło około 1000 osób.

  Ósmą wystawę zorganizowano w dniach 21-24 września 2002 roku. Otwarcie wystawy zostało połączone z Festynem Grzybowym W jego ramach odbyły się gry i zabawy edukacyjne, degustacja zupy grzybowej, projekcja filmu Romana Dębskiego pt. „Grzyby chronione”, przedstawienie dziecięce pt. „Królestwo Grzybów” oraz występ zespołu „Czeremszyna”. Na wystawie pokazano ponad 120 gatunków grzybów, w tym tylko 11 jadalnych. Grzyby oznaczył dr inż. Andrzej Szczepkowski z SGGW w Warszawie.

   Dziewiąta wystawa miała miejsce w dniach 27-30 września 2003 roku. W zbiorze owocników grzybów wzięli udział po raz pierwszy studenci z Koła Naukowego Fitopatologów i Badaczy Agrocenoz „SKOSIK” z Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Grzyby oznaczyli: prof. Anna Bujakiewicz i mgr Joanna Nita z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dr Andrzej Szczepkowski z SGGW w Warszawie. Wystawę zwiedziło około 1000 osób.

  Jubileuszowa, dziesiąta wystawa odbyła się w dniach 18-20 września 2004 roku. Eksponowano około 200 gatunków grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących, które zostały oznaczone przez prof. Annę Bujakiewicz oraz dra Andrzeja Szczepkowskiego. Grzyby zbierał i oznaczał również Marek Snowarski, twórca strony www.grzyby.pl.

   Po raz jedenasty wystawę zorganizowano w dniach 17-19 września 2005 roku. Pokazano na niej około 150 gatunków grzybów z różnych grup. Nowością na wystawie były grzyby pleśniowe wyhodowane w warunkach laboratoryjnych. Owocniki oznaczyli: prof. dr hab. Anna Bujakiewicz i dr inż. Andrzej Szczepkowski. Podczas wernisażu wystawy Marek Snowarski, autor atlasów grzybów, pokazał prezentację multimedialną.

   Dwunasta wystawa miała miejsce w dniach 23-25 września 2006 roku. Zaprezentowano na niej ponad 100 gatunków. Zebrali je pracownicy parku narodowego, uczniowie Zespołu Szkół Leśnych w Białowieży oraz studenci Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Grzyby oznaczyli: Anna Kujawa z Zakładu Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu, Marek Snowarski i dr Andrzej Szczepkowski. Organizatorzy wystawy przygotowali dla zwiedzających dodatkowe atrakcje, wśród nich plebiscyt na grzyba, konkurs wiadomości o grzybach, a także degustację grzybów marynowanych.

  Po raz trzynasty wystawa odbyła się w dniach 22-24 września 2007 roku. Pokazano blisko 200 gatunków nie objętych ochroną ścisłą. Gatunki chronione można było natomiast zobaczyć na fotografiach Marka Snowarskiego. Organizatorzy wystawy tym razem zwrócili szczególną uwagę na wyeksponowanie różnic między gatunkami jadalnymi i trującymi. Poza naukowo-edukacyjną ekspozycją grzybów, gospodarstwa agroturystyczne zaprezentowały swoje najlepsze potrawy, których podstawowym składnikiem były puszczańskie grzyby. Startowało 16 potraw grzybowych. Wygrały pierogi Wiery Natorin oraz zupa grzybowa i krokiety Marii Wołkowyckiej. Z myślą o młodzieży szkół średnich z Białowieży i Hajnówki w przeddzień otwarcia wystawy przygotowano dwie prezentacje pt. „Grzyby jadalne i trujące” oraz „Ochrona prawna grzybów”, które przedstawiła dr Beata Sumorok z Łodzi.

  Czternasta wystawa odbyła się w dniach 20-22 września 2008 roku. Pokazano na niej ponad 240 gatunków grzybów, eksponowanych w trzech grupach. Opiekę merytoryczną nad wystawą sprawowali mikolodzy: dr Anna Kujawa, dr Andrzej Szczepkowski, dr Błażej Gierczyk i mgr Dariusz Karasiński. Uroczystość otwarcia wystawy uświetnili występem artystycznym członkowie Koła Recytatorskiego z Zespołu Szkół Leśnych w Białowieży. Młodzi adepci leśnictwa prowadzili także gry i quizy o tematyce grzybowej. Z recitalem muzycznym wystąpili - Ilona Karpiuk i Marcin Kochanowicz. Goście mogli także rozkoszować się degustacją pampuchów z grzybami i kapustą.

   Piętnastą wystawę zorganizowano w dniach 19-21 września 2009 roku. Zaprezentowano około 270 gatunków grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących. Po raz pierwszy na wystawie eksponowana była pieczarka okazała, duży jadalny grzyb podobny do kani. Opiekunem merytorycznym wystawy była dr Anna Kujawa z Zakładu Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN – Stacji Badawczej w Turwi. Wernisaż poprzedziły prezentacje naukowców. Przeprowadzono też konkursy, recytacje oraz degustację potraw z grzybów. Wystąpił zespół wokalny „Zniczka” z Hajnówki.

     Po raz szesnasty wystawę zorganizowano w dniach 25-27 września 2010 r. Zaprezentowano świeże owocniki prawie 290 gatunków grzybów makroskopowych i ponad 20 gatunków mikroskopowych. Opiekę merytoryczną nad wystawą sprawowali mikolodzy: dr Anna Kujawa, dr Andrzej Szczepkowski, mgr Dariusz Karasiński i prof. dr hab. Wiesław Mułenko. W przeddzień wystawy odbyły się wykłady dla młodzieży, wygłoszone przez prof. Wiesława Mułenkę z UMCS w Lublinie i dr Annę Kujawę ze Stacji Terenowej PAN w Turwi. Wystawie towarzyszył blok konkursowy. Wśród strojów leśnych jury najwyżej oceniło Anię Nesteruk i Martę Sorokin z Bielska Podlaskiego oraz 5-letniego Marcina Bajko z Białowieży. Wśród potraw z grzybami zwyciężył salceson grzybowy autorstwa Aliny Puch z Hajnówki. Nagroda publiczności przypadła Leonowi Bajko z Białowieży, za przygotowane opieńki w śmietanie.

  W 2011 roku imprezę przeniesiono do Hajnówki. XVII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej odbyła się w dniach 17-19 września 2011 roku, w gmachu Zamiejscowego Wydziału Leśnego Politechniki Białostockiej ( ul. Piłsudskiego 8). Pokazano na niej ok. 230 gatunków jadalnych, niejadalnych i trujących. Opiekę merytoryczną nad wystawą sprawowali dr Anna Kujawa, dr Andrzej Szczepkowski, mgr Dariusz Karasiński oraz dr Błażej Gierczyk. Część wystawy poświęconą grzybom mikroskopijnym przygotowali prof. dr hab. Wiesław Mułenko i dr Monika Kozłowska. Odbyła się także prezentacja metod gromadzenia i przechowywania zbiorów naukowych grzybów (Marek Wołkowycki), zaprezentowana została wystawa fotograficzna W. Mułenko pt. „Grzyby – niezależny świat obok nas” oraz wystawa prac plastycznych dzieci z województwa podlaskiego. Dzieci i młodzież z Euroregionu Puszcza Białowieska uczestniczyły w bezpłatnych zajęciach edukacyjnych. Imprezę zorganizowali pospołu Białowieski Park Narodowy i Zamiejscowy Wydział Leśny PB w Hajnówce. Odnotowano 1,5 tys. zwiedzających.

  W 2012 roku, osiemnasta już edycja wystawy powróciła do Białowieży (odbyła się w dniach 14-17 września), ale w przeddzień wernisażu przygotowana została na Zamiejscowym Wydziale Leśnym PB w Hajnówce ekspozycja edukacyjna wybranych owocników grzybów specjalnie dla młodzieży z placówek oświatowych Euroregionu Puszcza Białowieska. Wernisaż wystawy głównej w Białowieży odbył się 15 września, jak zwykle – w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej BPN. Grzyby były eksponowane w następujacych grupach: jadalne, w tym jadalne warunkowo, niejadalne i trujące, oraz w kącikach: leśna śmierć, grzybowe aromaty, substraty grzybowe. Opiekę merytoryczną nad wystawą sprawowali mykolodzy: dr Anna Kujawa, dr Andrzej Szczepkowski i dr Błażej Gierczyk.

(oprac. Piotr Bajko)

Galeria