Powierzchnia: 34,09ha

Rok utworzenia: 1979

Rodzaj rezerwatu: leśny

Przedmiot ochrony: fragment Puszczy Białowieskiej z dobrze wykształconymi zbiorowiskami borów.

Rezerwaty (Puszcza Białowieska)

Rezerwat leśny. Utworzony na podstawie zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 16 października 1979 roku (Monitor Polski Nr 26 z dnia 31 października 1979 roku, poz. 141, § 7). Położony jest w południowo-zachodniej części Puszczy Białowieskiej, na terenie gminy i nadleśnictwa Hajnówka. Zajmuje fragmenty oddziałów 667 i 668.

Powierzchnia rezerwatu wynosi 34,09 ha.

Celem rezerwatu jest zachowanie w naturalnym stanie fragmentu Puszczy z występującymi tu kilkoma dobrze wykształconymi zbiorowiskami borów (bór sosnowy czernicowy, bór czernicowy (trzęślicowy), trzcinnikowo-sosnowy bór mieszany, trzcinnikowo-świerkowy bór mieszany). Na niewielkiej powierzchni rezerwatu występuje także grąd miodownikowy.

Drzewostan rezerwatu tworzą: sosna i świerk, w domieszce występuje brzoza brodawkowata.

Na tym terenie występuje jedno z największych na terenie Puszczy wyniesień wydmowych. Maksymalna różnica wysokości wynosi tu 12 m (od 157 m n.p.m. do 169,2 m n.p.m.). W rezerwacie dominują gleby rdzawe bielicowe, rdzawe, i bielicowe oglejone.

Flora rezerwatu jest bogata. Wśród rzadkich gatunków spotykamy aż 13 podlegających ochronie prawnej. Szczególnie bogatą jest flora roślin kserotermicznych, co wyróżnia ten rezerwat spośród innych obiektów chronionych na terenie Puszczy. Stosunkowo licznie występuje tutaj kukuczka kapturkowata. Spotykane są także liczne gatunki synantropijne, jak np. żarnowiec miotlasty czy wilczomlecz sosnka. Na drodze (linia oddziałowa), przecinającej rezerwat występują m.in. czerwiec roczny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, naparstnica zwyczajna, rdest ptasi, sporek polny, szczaw polny.

Inne rośliny, które możemy odnaleźć w runie rezerwatu, to: arnika górska, głowienka wielkokwiatowa, goździk piaskowy, łyszczek baldachogronowy, mącznica lekarska, pięciornik piaskowy i turyngijski, przetacznik kłosowy, pszczelnik wąskolistny, sasanka otwarta.

Na terenie rezerwatu prowadzone są różnokierunkowe badania naukowe.

W 1973 roku Aleksander W. Sokołowski zebrał tutaj materiał do fitosocjologicznej charakterystyki zbiorowisk roślinnych rezerwatu. Natomiast kartografowanie zbiorowisk roślinnych zostało wykonane w 1986 roku (zob. „Ochrona Przyrody" R. 48, 1991). A.W. Sokołowski opracował także wyniki badań nad zmianami składu gatunkowego zbiorowisk leśnych rezerwatu, zleconych w 1983 roku przez Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, na wniosek Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody (zob. „Ochrona Przyrody” R. 49, Cz. II, 1991). On też w 1994 roku przeprowadził badania nad wpływem sztucznego odnowienia zrębów na skład gatunkowy zbiorowisk leśnych w rezerwacie „Sitki” (zob. „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody” Nr 1, 1996).

W latach 1974-1975 Hjalmar Uggla, Zofia Ferczyńska-Uggla i Zbigniew Róg przeprowadzili badania gleb rezerwatu (zob. „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie - Geodezja i Urządzenia Rolne" Nr 6, 1977; Nr 9, 1980). Z kolei w sierpniu 1988 roku Wojciech Czechowski przeprowadził badania nad sukcesją zespołu mrówek (Hymenoptera: Formicidae) w siedliskach boru świeżego na terenie rezerwatu „Sitki”. Prace te kontynuował także w sierpniu 1989 roku (zob. „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody” T. 17, Nr 3 suppl., 1998).

Jesienią 2004 roku w rezerwacie zebrane zostały pędy oraz szyszki z około 300 sosen dla Zakładu Genetyki Eksperymentalnej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Materiał ten posłużył do badań genetycznych, które wyjaśniły pochodzenie badanego drzewostanu oraz ustaliły jego pokrewieństwo z innymi populacjami sosen.

Ok. 1,5 km na wschód od rezerwatu Sitki znajduje się rezerwat Przewłoka, a ok. 1 km na południowy zachód – rezerwat Starzyna. W pobliżu rezerwatu przepływa rzeka Leśna. (oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria