Piżmaki, gryzonie przypominające bobra, ale znacznie od niego mniejsze, zostały sprowadzone do Czech ze Stanów Zjednoczonych w roku 1905. Jak to zwykle bywa w takich przypadkach, część zwierząt szybko wydostała się na wolność. Do końca lat 50-tych piżmaki skolonizowały już nie tylko Czechy, ale większość Europy Środkowej, w tym także Polskę.

   Starsi mieszkańcy Białowieży być może pamiętają domki piżmaków zbudowane z roślinności wodnej, ulokowane na wyspach pośrodku stawów. Podobnie jak bobry, piżmaki nie tylko budowały domki, ale również kopały nory, niszcząc przy okazji groble i nasypy drogowe. Stąd też nie cieszyły się wielką sympatią i intensywnie na nie polowano. Dopiero jednak pojawienie się norki amerykańskiej przyczyniło się do niemal całkowitego wytępienia tych gryzoni. Nie można temu zresztą się dziwić, gdyż piżmaki stanowią naturalny pokarm tego drapieżnika w jego rodzinnej Ameryce Północnej. Pamiętam, że pod koniec lat 80-tych pojechaliśmy z kolegami obserwować bobry przy żeremiu na rzece Leśnej. Cierpliwie czekaliśmy aż do wieczora, kiedy wreszcie ociekający wodą stwór wdrapał się na brzeg. Byliśmy tak podnieceni, że prawie uznaliśmy go za bobra. Po dłuższej chwili okazało się, że jest trochę za mały i ogon jest jakiś cienki. Ku naszemu rozczarowaniu okazało się, że był to piżmak. Nie zdawałem sobie jednak wówczas sprawy, że jest to ostatni piżmak jakiego widzę w Puszczy Białowieskiej i być może wtedy poobserwowałbym go dokładniej. W tym czasie Puszczę opanowywała już norka amerykańska i dni piżmaków były już policzone. W chwili obecnej w całej Polsce gryzonie te występują na nielicznych stanowiskach, ale chyba nikt się tym nie przejmuje, podobnie jak nikogo by nie zmartwiła wieść o wyginięciu stonki ziemniaczanej. (opra. Karol Zub)