Drzewostan pocenturowsk. Leśnictwo Stoczek

Drzewostanami pocenturowskimi w Puszczy Białowieskiej nazywamy drzewostany, które powstały w latach 1924-1929 na powierzchniach wyciętych przez angielską firmę The European Century Timber Corporation. Zręby, na których nie prowadzono odnowienia, ulegały opanowaniu głównie przez brzozę i osikę, czyli gatunki lekkonasienne. W formie domieszki pojawił się też świerk, poza tym gatunki, które tworzyły wycięty drzewostan, a więc dęby, lipy, klony i wiąz.

  Drzewostany pocenturowskie ze względu na swój wiek wchodzą w okres użytkowania rębnego. Zdaniem leśników, zachodzi potrzeba odtworzenia ich pierwotnego, naturalnego składu. W pojawiających się lukach są zakładane gniazda o powierzchni zwykle od 10 do 20 arów. Sadzi się na nich głównie dąb, a w domieszce inne gatunki, które występują naturalnie na danych siedliskach. Niektóre gatunki odnawiają się też w drodze samosiewu nasionami z drzew, które rosną w najbliższym otoczeniu. W przerzedzeniach powstałych w sposób naturalny pojawił się głównie grab.

  Ogólna powierzchnia drzewostanów pocenturowskich stale się zmniejsza. Mieczysław Kutrzeba podawał w 1979 roku, że ich powierzchnia wynosi 7 946,31 hektarów (zob. „Las Polski” nr 18/1979 i „Sylwan” nr 11/1979). Dwadzieścia lat później Tomasz Borecki i Bogdan Brzeziecki szacują, że ogólna powierzchnia drzewostanów pocenturowskich obejmuje już niecałe 6 tys. hektarów (zob. „Sylwan” nr 7/2001). Do nich zaliczają oni ogółem 1019 wydzieleń (przeciętna powierzchnia takiego drzewostanu wynosi zatem około 6 hektarów). W roli gatunków panujących najczęściej występuje brzoza (blisko 50 % powierzchni drzewostanu), świerk i olsza (po około 20 %). Na pozostałe gatunki (osika, grab, sosna, lipa, dąb i jesion) przypada około 10 %. Podobnie nierównomiernie kształtuje się udział siedlisk. Największa część drzewostanów pocenturowskich występuje na siedlisku lasu świeżego i lasu mieszanego świeżego. Stosunkowo duże powierzchnie zajmuje również las wilgotny, ols jesionowy i bór mieszany. Udział innych siedlisk jest niewielki. Odnotowuje się też przesunięcia w strukturze siedlisk, polegające na wzroście udziału siedlisk żyznych i bardzo żyznych. (Oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria