Włodzimierz  Dackiewicz

Włodzimierz Afansjewicz Dackiewicz (Владимир Афанасьевич Дацкевич) – białoruski ornitolog, ekolog i działacz na rzecz ochrony Puszczy Białowieskiej, honorowy członek stowarzyszenia „Achowa Ptuszak Biełarusi” (Ochrona Ptaków Białorusi).

   Urodził się 21 października 1927 roku w Białowieży. Jego ojciec, Afanasij, absolwent szkoły preparatorskiej w Sankt-Petersburgu, wykonał wiele eksponatów dla powstającego w latach 20-tych białowieskiego muzeum przyrodniczego. W 1945 roku, po podziale Puszczy Białowieskiej pomiędzy Polską a ZSRR, rodzina Dackiewiczów przejechała do części białoruskiej, osiedlając się we wsi Kamieniuki. Kierownictwo nowo utworzonego Państwowego Zapowiednika „Biełowieżskaja Puszcza”, powierzyło młodemu przesiedleńcowi, znającemu zarówno język polski jak i rosyjski, zadanie przeprowadzenia selekcji księgozbioru pozostawionego przez Rosjan w Białowieży i przewiezienia wybranych pozycji do biblioteki w Kamieniukach.
W 1947 roku Włodzimierz został powołany do Armii Radzieckiej, w której służył 3,5 roku. Po powrocie w 1951 roku do Kamieniuk, rozpoczął pracę jako laborant w sekcji zoologicznej oddziału naukowego Puszczy. Pracując, zakończył szkołę średnią, a następnie – z wyróżnieniem – Moskiewskie Technikum Zaopatrzenia w specjalności technik łowiectwa. W tym czasie W. Dackiewicz uczestniczył między innymi w realizacji takich tematów badawczych, jak: „Zwierzyna borów Puszczy Białowieskiej”, „Ptaki drapieżne Puszczy Białowieskiej”.

   W 1960 roku został kierownikiem ochrony fauny. Białoruska część Puszczy przekształcała się wtedy stopniowo w gospodarstwo łowieckie. Przyjeżdżali do niej na polowania najważniejsi ludzie w ZSRR. Kierownictwo Puszczy, by przypodobać się wysoko postawionym myśliwym, wpadło na pomysł organizowania polowań w nocy przy pomocy silnych lamp. W. Dackiewicz sprzeciwił się temu pomysłowi, nazywając tego typu polowania – kłusownictwem. Nietrudno się domyśleć, że został natychmiast zwolniony z zajmowanego stanowiska.

  W 1962 roku przyjęto go do pracy na stanowisku zastępcy leśniczego Leśnictwa Paszkowskiego, ale po kilku dniach wrócił do pracy w oddziale naukowym na stanowisko laboranta. W 1966 roku podjął zaoczne studia na wydziale biologicznym Brzeskiego Instytutu Pedagogicznego. W tym samym czasie powierzono mu stanowisko p.o. kustosza nowo powstałego muzeum przyrodniczego. Po ukończeniu w 1971 roku Instytutu otrzymał tytuł młodszego pracownika naukowego i został zatrudniony jako kustosz muzeum. W tym czasie wykonał dla swojej placówki sporo eksponatów zwierząt.
Kierując muzeum, Włodzimierz Dackiewicz uczestniczył w wydaniu serii popularnonaukowych broszur „Biełowieżskaja Puszcza”. Dwie z nich opracował sam, a trzecią we współautorstwie ze Stefanem B. Koczanowskim – dyrektorem białoruskiej części Puszczy. Seria ta cieszyła się olbrzymim powodzeniem u radzieckich turystów i wycieczkowiczów odwiedzających Puszczę. Kustosz dwukrotnie uczestniczył w Wystawach Osiągnięć Gospodarki Narodowej ZSRR, otrzymał nawet brązowy medal Wystawy. Po zwolnieniu S. B. Koczanowskiego ze stanowiska dyrektora Puszczy, na kustoszu muzeum zaczęto wymuszać ofiarowywanie muzealnych eksponatów wysoko postawionym gościom, a w samym muzeum chciano organizować bankiety. W. Dackiewicz odmówił spełniania tego typu poleceń, za co ponownie został zwolniony ze stanowiska.
W 1976 roku powrócił do pracy w oddziale naukowym na stanowisko młodszego pracownika naukowego i zajął się badaniem ptaków z rodziny głuszcowatych. Zajmował się także badaniami przedstawicieli innych grup zwierząt. W latach 1980-1985 uczestniczył w inwentaryzacji ptaków na terenie Puszczy Białowieskiej i okolic. W tym czasie wytworzyła się w Puszczy sytuacja nie sprzyjająca pracy naukowej. Zmusiła ona W. Dackiewicza do zatrudnienia się w charakterze… palacza w miejscowej kotłowni. Pracując na tym stanowisku otrzymał on wkrótce II grupę inwalidzką i przeszedł na emeryturę.

  Będąc już na emeryturze, W. Dackiewicz podsumował swoje wieloletnie obserwacje naukowe w książce pt. „Rys historyczny i rezultaty niektórych badań ornitologicznych przeprowadzonych w Puszczy Białowieskiej (1945-1985)”. Książka ukazała się w 1997 roku (po rosyjsku) i obecnie jest najczęściej cytowanym źródłem o ptakach Puszczy Białowieskiej w białoruskich i rosyjskich publikacjach naukowych.

  W. Dackiewicz był doskonałym popularyzatorem Puszczy Białowieskiej. Odegrał też niebagatelną rolę w edukacji przyrodniczej młodego pokolenia białoruskich ekologów. Przez całe życie uczestniczył aktywnie w działaniach na rzecz ochrony Puszczy Białowieskiej. Jej problemami żył do końca swych dni. W latach 2002, 2007 i 2010 był jednym z sygnatariuszy „Apelu białoruskiego społeczeństwa do Rady Europy w sprawie ochrony Puszczy Białowieskiej”. Podpisał także „Otwarty list starszych mieszkańców Puszczy Białowieskiej”, w którym domagali się oni ściślejszej ochrony tego unikatowego kompleksu leśnego. Wskazywał na nieprawidłowości w zarządzaniu Puszczą w licznych rozmowach z ludźmi i apelował do każdego o podejmowanie bądź wspieranie działań zmierzających do wymuszenia na kierownictwie białoruskiej części Puszczy zaprzestania jakichkolwiek działań gospodarczych w parku narodowym. Proponował, by pałacyk rządowy w Wiskulach przekazać na potrzeby studentów wydziałów przyrodniczych kraju i całego świata.

   Włodzimierz Afansjewicz Dackiewicz zmarł 22 listopada 2010 roku. (Oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria