dr Amelia Kawecka |
Doktor nauk leśnych, pracownik naukowy białowieskiej placówki Instytutu Badawczego Leśnictwa.
Amelia Kawecka urodziła się 30 października 1930 roku w leśniczówce Borsuki (powiat pułtuski) w rodzinie Czesława i Haliny (z d. Estkowska) Welcerów. Jej ojciec był leśniczym i chętnie wprowadzał córkę od jej najmłodszych lat w tajniki życia lasu. Matka pracowała jako nauczycielka.
W czasie II wojny światowej Amelia pobierała naukę w domu. Po zakończeniu wojny uczęszczała do Gimnazjum i Liceum w Pułtusku. Studia rozpoczęła w 1947 roku na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego, ale po roku przeniosła się na Wydział Ogrodniczy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Studia ukończyła z dyplomem magistra z zakresu architektury krajobrazu i dendrologii.
Pracę zawodową rozpoczęła w handlowej firmie Rolimpex, do której została skierowana nakazem pracy. Zajmowała się importem nasion dla celów doświadczalnych. Po roku przeniosła się do Zarządu Zieleni Miejskiej – tu zajmowała się konserwacją i urządzaniem zieleńców.
Wyszła za mąż za leśnika – mgr. inż. Andrzeja Kaweckiego. W 1955 roku urodził się im syn Jarosław (drugi syn – Wiktor przyszedł na świat w 1957 roku).
W 1956 roku Andrzej Kawecki otrzymał pracę w Białowieskim Parku Narodowym, cała rodzina przeniosła się zatem do Białowieży.
Do 1962 roku Amelia Kawecka pracowała dorywczo. W 1957 roku przeprowadziła m.in. inwentaryzację drzew i krzewów na terenie Parku Pałacowego w Białowieży, wykazując 98 gatunków.
W tym czasie zainteresowała się przewodnictwem turystycznym. W 1959 roku ukończyła kurs przewodnicki, zostając jedną z pierwszych białowieskich przewodniczek. Na zebraniu organizacyjnym Koła Przewodników PTTK wybrana została przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Koła. Na repetytoriach szkoleniowych uzyskiwała najlepsze lokaty. W 1960 roku weszła w skład Komisji Szkoleniowej Koła. Przez długi okres prowadziła wykłady szkoleniowe dla przewodników.
W 1962 roku została zatrudniona w miejscowej placówce Instytutu Badawczego Leśnictwa, w której przepracowała do 1990 roku, tj. do czasu odejścia na emeryturę. W ostatnim okresie pracy pełniła funkcję zastępcy kierownika zakładu.
Pracując pod kierunkiem prof. dr hab. Aleksandra W. Sokołowskiego, szybko uzyskiwała osiągnięcia z zakresu botaniki, fitosocjologii i ekologii lasu. Początkowo tylko asystowała swojemu kierownikowi w pracach badawczych. Po kilku latach przystąpiła do samodzielnej realizacji badań nad morfologiczną zmiennością świerka w Puszczy Białowieskiej, uwieńczonych tytułem doktora nauk leśnych, który uzyskała w 1970 roku w Instytucie Badawczym Leśnictwa.
Kolejne lata pracy poszerzały jej wiedzę z zakresu ekologii i typologii leśnej. Podejmowała coraz to nowe tematy badań – ich zakres stał się bardziej urozmaicony.
Do ważniejszych prac badawczych realizowanych przez nią w latach 70. i 80. należała inwentaryzacja florystyczna w północno-wschodniej Polsce oraz badania z zakresu wpływu turystyki i rekreacji na zbiorowiska leśne, prowadzone w Puszczy Białowieskiej i Augustowskiej. W tym czasie uczestniczyła również w pracach badawczych dotyczących wpływu na zbiorowiska leśne związków azotu, emitowanych przez Zakłady Azotowe w Puławach. Niektóre badania realizowała we współpracy z naukowcami z ZSRR i Czechosłowacji. Badania te dotyczyły wpływu turystyki na zbiorowiska leśne i zieleń podmiejską.
Wyniki swych prac sukcesywnie publikowała w wydawnictwach w postaci prac naukowych i doniesień. Na swym koncie posiada ponad 70 publikacji.
Po odejściu na emeryturę nie zaniechała prowadzenia badań. Realizowała prasce zlecone jej przez różne instytucje, m.in. Zakład Gospodarki Wodnej IBL, Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Białowieski Park Narodowy.
W ramach grantu GEP 0521685 pol. „Zachowanie bioróżnorodności Puszczy Białowieskiej” wykonała wspólnie z mgr. inż. Andrzejem Antczakiem i Bazylim Skiepko badania nt. „Stan zadrzewień i użytków ekologicznych w Gminie Białowieża w roku 1995”.
Opracowała kilka projektów zieleni (m.in. dla Parafii Katolickiej w Kalinówce Kościelnej, w pobliżu Moniek i w Narewce, dla Zakładu Badań Ssaków PAN, Białowieskiego Parku Narodowego i dla zaprzyjaźnionych lekarzy z Hajnówki).
W 2000 roku przeprowadziła szczegółową inwentaryzację drzew rosnących w Parku Dyrekcyjnym w Białowieży. Zidentyfikowała i oznaczyła 970 drzew o pierśnicach powyżej 10 cm.
W ramach edukacji ekologicznej napisała kilka folderów: „Park Pałacowy Białowieskiego Parku Narodowego” (1989), „Ścisły rezerwat przyrody Białowieskiego Parku Narodowego w Białowieży” (1994), „Wszystko o Białowieskim Parku Narodowym. Park Pałacowy” (1999). Także współautorka (z Aliną W. Waszkiewicz i Jerzym Orchowskim) folderu „50 lat Zespołu Szkół Leśnych w Białowieży” (2001).
Była jednym z konsultantów naukowych serialu dokumentalnego Bożeny i Jana Walencików pt. „Tętno pierwotnej puszczy” (1995).
W okresie przemian ustrojowych w kraju opowiedziała się po stronie „Solidarności”. W 1990 roku została wybrana do zarządu Międzyzakładowej Komisji „Solidarności” w Białowieży.
Mając usposobienie romantyczne i refleksyjne, próbowała swych sił w poezji. Wiersze zamieszczała w „Głosie Białowieży” i „Posłańcu Miłości”.
Za swą pracę zawodową i działalność społeczną uhonorowana została kilkoma odznaczeniami: Srebrna Odznaką Związku Zawodowego Pracowników Leśnych i Przemysłu Drzewnego (1978), Dyplomem I stopnia Specjalizacji Zawodowej Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa w zakresie Ochrony Lasu (1986), Złotą Odznaką Honorową Ligi Ochrony Przyrody (1988), Srebrnym Krzyżem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1990).
Zmarła 28 stycznia 2014 roku, pochowana została 1 lutego na cmentarzu w Białowieży, obok swojej matki Haliny (1904-2000). (Oprac. Piotr Bajko)