Józef Lubiński

Józef Lubiński – leśnik, animator życia teatralnego na terenie Białowieży w okresie międzywojennym.

  Urodził się pod koniec XIX wieku. Jego ojciec, także Józef (1854-1893), był członkiem orkiestry Teatru Rozmaitości, wielokrotnie występował jako solista w Towarzystwie Muzycznym i w Dolinie Szwajcarskiej w Warszawie, od 1884 roku był profesorem konserwatorium.

  Młodszy Lubiński ukończył prawdopodobnie wydział leśny którejś z polskich uczelni. Wskazuje na to jego charakter zatrudnienia.

   Z informacji przekazanej przez Piotra Kacprzaka – zastępcę dyrektora ds. gospodarki leśnej RDLP w Radomiu – wynika, że Józef Lubiński tuż po zakończeniu I wojny światowej podjął pracę na Kielecczyźnie. Z zachowanych w Archiwum RDLP w Radomiu jego akt osobowych wiemy, że w okresie od maja do grudnia 1919 roku był na pewno nadleśniczym Nadleśnictwa Święta Katarzyna. A przypuszczalnie – także do końca kwietnia 1920 roku. W dniu 1 maja 1920 roku został zatrudniony na takim samym stanowisku w Nadleśnictwie Busk i pozostawał na nim do końca października 1924 roku, kiedy to został przeniesiony do Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży.

   W białowieskiej DLP początkowo został zatrudniony na stanowisku referenta leśnego Wydziału Gospodarczo-Technicznego. W 1928 roku pracował na stanowisku asesora administracyjnego. „Almanach Leśny” z 1933 roku wymienia go na stanowisku adiunkta leśnego w Nadleśnictwie Białowieża. W pierwszym numerze „Ech Leśnych” z 1938 roku znajdujemy informację, że J. Lubiński pod koniec 1937 roku pracował w Biurze Oddziału Inspekcji DLP. Na tym stanowisku pewnie pozostawał do wybuchu II wojny światowej.

   J. Lubiński zaczął zaznaczać swą obecność w życiu kulturalnym Białowieży dopiero od połowy lat trzydziestych. W styczniu 1935 roku Sekcja Kulturalno-Oświatowa Koła „Rodziny Leśnika” w Białowieży powołała do życia Podsekcję Miłośników Sceny, której zadaniem było budzenie poczucia piękna i zamiłowania do sztuki wśród miejscowego społeczeństwa. Powstała trupa teatralna, licząca 25 osób. Początkowo zamierzała ona wystawiać co miesiąc jedną sztukę, przy czym repertuar miał być dobierany tak, aby każdy dział sztuki był w nim reprezentowany, a więc: dramat, komedia, farsa, sztuka ludowa, baśnie fantastyczne dla młodzieży szkolnej itp. Niestety, jak się wkrótce przekonano, na realizację tych bardzo ambitnych zamierzeń zabrakło sił i środków. Niemniej prace nad ugruntowaniem stałego amatorskiego teatru na terenie Białowieży powiodły się znakomicie.

    Na początek Podsekcja Miłośników Sceny przygotowała komedię Aleksandra Fredry „Damy i Huzary”. Premiera jej odbyła się w dniach 7 i 9 lutego 1935 roku w sali Domu Rezerwistów. Kierownictwo artystyczne wzięli w swe ręce Józef Lubiński (on był także wykonawcą jednej z ról) i Władysław Białoskórski – referendarz w Biurze Użytkowania i Zbytu Drewna białowieskiej DLP. Przedstawienie zostało bardzo dobrze przyjęte przez publiczność.

   Wkrótce Józef Lubiński dał się poznać także jako dyrygent orkiestry. Posiadając uzdolnienia muzyczne, które niewątpliwie odziedziczył po swym ojcu, pokierował zespołem muzycznym Białowieskiego Klubu Sportowego, który wystąpił 30 kwietnia 1935 roku na wieczornicy urządzonej z okazji Dnia Lasu.

    Bardzo szybko jednak wrócił do teatru. Kolejnym, wyreżyserowanym przez niego przedstawieniem był 1-aktowy dramat Zbigniewa Orwicza „Żyj Polsko!”, osnuty na tle walk legionowych. Koło Miłośników Sceny wystawiło ją w dniu 11 listopada 1935 roku z okazji 17. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

   W 1936 roku J. Lubiński wziął na warsztat lżejszą pozycję. Wyreżyserował komedię Aleksandra Fredry „Kalosze”, której premiera odbyła się w dniu 25 kwietnia 1936 roku, na wieczornicy z okazji Dnia Lasu.

    W następnym roku przygotował 4-aktową komedię Józefa Korzeniowskiego „Stary kawaler”, którą wystawiono w Białowieży w dniach 7 marca i 1 lipca 1937 roku. Lubiński był jednocześnie odtwórcą głównej (tytułowej) roli. Dochód z przedstawienia przeznaczono na Fundusz Obrony Morskiej.

   W 1938 roku J. Lubiński przygotował 3-aktową sztuką „Odrodzenie” Franza von Schönthana i Franza Koppel-Ellfelda. Wystawiono ją 8 marca 1938 roku. Tym razem Lubiński wystąpił w potrójnej roli – reżysera, aktora i autora scenografii. Stylowe kostiumy wypożyczył warszawski Teatr Polski. Prawdopodobnie było to ostatnie przedstawienie wyreżyserowane przez tego utalentowanego reżysera.

   Józef Lubiński mieszkał w Białowieży z żoną, która była nauczycielką w Szkole Powszechnej Nr 2. Małżeństwo to dzieci nie miało. Nie znamy jego dalszych losów. Dawny mieszkaniec Białowieży Tadeusz Łaźny twierdzi, że widział Józefa Lubińskiego w Białowieży jeszcze w czasie okupacji niemieckiej, gdy w 1943 roku odwiedzał z rodzicami swoją rodzinną miejscowość. Oznaczałoby to, że Lubiński nie został wywieziony w głąb Rosji w czasie wywózek leśników i ich rodzin, organizowanych w 1940 roku przez Sowietów. Prawdopodobnie po zakończeniu działań wojennych Lubińscy wyjechali z Białowieży. (Oprac. Piotr Bajko)
 

Galeria